راز برآمدگی عجیب در بدنه F-35 چیست؟
رهاتل: گاهی بزرگ ترین جهش های فناورانه، نه در سیستم های پیچیده بلکه در تغییرات به ظاهر ساده پدیدار می شوند. ورودی هوای خاص با برآمدگی مشخص، نمونه ای از همین تحولات بی سروصداست.
امیرمسعود عابدین: در دنیای پیچیده جنگنده های مدرن، گاهی اوقات تعدادی از مهم ترین قابلیت ها نه در اعماق سیستم های الکترونیکی، بلکه در سطحی ترین و آشکارترین قسمت، یعنی بدنه هواپیما، پنهان شده اند. بعنوان مثال، در طراحی جنگنده نسل پنجم F-۳۵، برآمدگی مشخصی در ورودی موتور قرار دارد که قسمتی از ساختار ورودی هوای موسوم به Diverterless Supersonic Inlet یا DSI است که برای نخستین بار در طراحی این جنگنده به کار گرفته شد.
وظیفه اصلی این برآمدگی، جدا کردن هوای لایه مرزی از جریان هوای اصلی است. هوای لایه مرزی، همان لایه نازکی از هواست که در اثر تماس با بدنه هواپیما کند و کم انرژی می شود. ورود این هوا به موتور نه فقط کارآیی احتراق را می کاهد، بلکه می تواند موجب اختلال در عملکرد کمپرسور شود. در نسل های پیشین جنگنده ها مثل F-۱۶ یا F-۱۵، با جدا کردن فیزیکی ورودی هوا از بدنه یا نصب صفحات جداکننده این مشکل حل می شد.
کارکرد دوم این برآمدگی، کاهش سرعت جریان هوای ورودی از هایپرسونیک به ساب سونیک (مادون صوت) است. این پروسه در گذشته با کمک رمپ های متحرک در ورودی موتور انجام می شد، مانند آن چه در F-۱۴ تامکت دیده می شود. اما DSI این کار را با بوجودآوردن موج شوک سطحی روی برآمدگی و بدون هیچ قطعه متحرکی انجام می دهد که هم وزن هواپیما را می کاهد (حدود ۲۰۰ تا ۲۷۰ کیلوگرم برای F-۳۵) و هم سطح مقطع راداری (RCS) آنرا کمتر می کند.
جالب است بدانید که DSI قبل از استفاده در F-۳۵، ابتدا در دهه ۱۹۹۰ و بصورت آزمایشی روی جنگنده F-۱۶ بلوک ۳۰ نصب و تست شد. این پروژه آزمایشی که با همکاری لاکهید مارتین انجام شد، در دسامبر ۱۹۹۶ به پرواز درآمد و کارآیی طراحی را در سرعت هایی تا ۲ ماخ تأیید کرد. موفقیت این آزمایش راه را برای به کارگیری DSI در پروژه X-۳۵ و سپس F-۳۵ هموار کرد.
بعد از موفقیت در F-۳۵، کشورهای دیگر نیز به مزایای طراحی DSI علاقه نشان دادند. امروزه این نوع ورودی هوا در جنگنده های چینی مانند J-۱۰C و J-۲۰ و JF-۱۷ و J-۳۵ نیز دیده می شود. چین با بررسی طراحی F-۳۵ و به کارگیری مهندسی معکوس، توانسته نسخه های بومی از این فنآوری را در جنگنده های نسل چهار و پنج خود توسعه دهد.
در نهایت، DSI را می توان یکی از نمونه های موفق طراحی ساده، سبک و موثر در صنعت هوافضا دانست که بدون نیاز به سیستم های پیچیده مکانیکی، به بهینه سازی عملکرد موتور، کاهش وزن و بهبود پنهان کاری منجر گردیده است.
منبع: رهاتل
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان رهاتل در مورد این مطلب