یادداشت؛
متاورس سبک زندگی و هویت جوامع بشری را تغییر می دهد
یک مدرس دانشگاه معتقد می باشد که متاورس یک واقعیت اجتناب ناپذیر است و این پدیده می تواند در آینده فرهنگ جهانی و کارهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جوامع بشری را بازآفرینی کند.
به گزارش رهاتل به نقل از مهر، دکتر حسن ربیعی* در یادداشتی که در اختیار خبرگزاری مهر قرار داده است خاستگاه پدیده جدید متاورس را بررسی نموده و به این پرسش پاسخ می دهد که متاورس چیست و مقرر است چه اتفاقات و رویدادهای جدیدی در زندگی بشر ایجاد کند؟ در این یادداشت آمده است: امروزه عموم مردم کم و بیش با واژه متاورس (فرا جهان)، اهمیت آن، خاصیت ها، کاربردها و ضرورت های آن آشنا هستند. اما متاورس چیست و مقرر است چه اتفاقات و رویدادهای جدیدی در زندگی بشر ایجاد کند؟ اساساً در عصر فعلی که به قول پروفسور علی اکبر جلالی «عصر مجازی» نامیده می شود، فناوری ها به سرعت به دنبال نوآوری بوده و متاورس نیز قسمتی از روند فناورانه و به صورتی از جنس فناوری های تغییر روندی در عصر فعلی است. متاورس از دو کلمه یونانی Meta به مدلول فراتر و کلمه انگلیسی Universe به مفهوم جهان تشکیل شده است و امروز معنای متاورس را با عنوان «فراتر از جهان» ترجمه می کنند. هم اکنون تعاریف مختلفی برای متاورس وجود دارد که به چند نمونه آن اشاره می کنم. الف – تعاریف ۱ – متاورس یک محیط دیجیتال سه بعدی و یک فضای مجازی اشتراکی است که تلفیقی از دنیای فیزیکی با دنیای مجازی در بستر اینترنت و تکنولوژیهای جدید شمرده می شود. ۲ – متاورس گام بعدی تکامل و توالی فرضی اینترنت است که در آن واقعیت فیزیکی، واقعیت مجازی و واقعیت افزوده در یک فضای اشتراکی در هم آمیخته بوده و ما می توانیم با بهره گیری از لنزهای تماسی و عینک های AR مبادرت به گسترش و تقویت ارتباطات در دنیای اطراف خود نماییم. ۳ – متاورس یک جهان مجازی جمعی است که در آنجا میلیاردها انسان و آواتارهای شان (تصاویر سه بعدی کاربران در اینترنت) حضور دارند و مانند دنیای واقعی درحال زندگی، تفریح، خرید و فروش، آموزش و.... هستند. تصور من این است متاورس شبکه گسترده ای از شبیه سازی های پایدار در بستر اینترنت است، بدین معنا که هر کدام از ما دارای یک شخصیت (آواتار) در فضای مجازی، همانند فضای فیزیکی هستیم که در آنجا دارای هویت و شخصیت مجازی می باشند و تجربیات زندگی مجازی آنها بطور قطع می تواند نتایج مستقیمی بر دنیای واقعی آنها داشته باشد. ب– خاستگاه متاورس ۱ – داستان سقوط برف ۱۹۹۲ واژه متاورس برای نخستین بار توسط نیل استیونسن در رمان علمی تخیلی با عنوان SnowCrash به کار رفته است که در آن انسان ها بعنوان آواتارها با همدیگر و با ایجنت های نرم افزاری در یک محیط سه بعدی مجازی در ارتباط هستند. ۲ – داستان بازیکن شماره یک آماده ۲۰۱۱ بازیکن شماره یک، یک رمان علمی تخیلی است که توسط ارنست کلین نوشته شده و جهان را در سال ۲۰۴۵ به تصویر می کشد که در آن بحران انرژی و گرمایش جهانی سبب به وجود آمدن چالش های اجتماعی و اقتصادی شده و تنها مکان امن برای انسان ها، جهان متاورس است که Oasis نام دارد و راه دسترسی به آن هدست های واقعیت مجازی و دست کش های با سیم است. ۳ – متاورس، ابر پروژه مارک زاکربرگ مارک زاکربرگ بنیانگذار و مؤسس فیس بوک معتقد می باشد متاورس یک اینترنت تجسم یافته و نسخه ارتقا یافته از اینترنت است که دیگر به آن نگاه نمی کنید بلکه آنرا تجربه خواهید کرد. وی به دنبال آنست که یک نوع تعادل بین قابلیت جستجو و دیتای موجود در جهان ایجاد کرده و این تعادل وارد زندگی انسان شده و این امکان را برای مردم جهان به وجود آورد تا با بهره گیری از تکنولوژی های نوین با همدیگر پیوند و ارتباطی عمیق به وجود آورند. ج _ انواع متاورس متاورس را بطور کلی می توان به دو پلت فرم تقسیم کرد؛ گروه اول ساخت یک متاورس مبتنی بر بلاکچین با بهره گیری از NFT و ارزهای دیجیتال است. پلت فرم هایی مانند Decentraland و The Sand box که به مردم اجازه می دهد قطعات زمین مجازی را خریداری و محیط های خودرا بسازند. گروه دوم متاورس، پلت فرم هایی هستند که برای تجارت، تفریح و … کاربرد دارند. مانند Roblox- Fortnite-Minecraft که در آن کاربران می توانند به بازی، رقابت و همکاری بپردازند. د – منطق متاورس فناوری متاورس یک اکوسیستم زیست بوم دارد و یک حوزه بین رشته ای است که موضوعات مختلفی به آن مرتبط است؛ متاورس مدعی خلق یک دنیای جدید معطوف به احراز کارکردها و دارایی ها برای همه مردم است. به همین دلیل منطق متاورس در چهار عنوان قابل تعریف است. ۱- محسوس سازی جهان مجازی یا به تعبیری دیگر، فیزیکی سازی فضای مجازی ۲- تبدیل ذهنیت به عینیت، خیال به واقعیت و حس به فراحس ۳- تامین و تضمین دارایی های فردی، نهادی، ملی، منطقه ای و جهانی ۴- متراکم سازی داشته های شخصی و تعلقات نهادی ه – خاصیت های متاورس در جولای ۲۰۲۱، وب سایت Nortonrosefulbright مقاله ای با عنوان «متاورس تکامل یک پلت فرم دیجیتال جهانی» منتشر نمود که در آن خاصیت های مرتبط را به شرح زیر عنوان کرده است. • غیر متمرکز بودن • حاکمیت کاربر • ماندگاری • هم زمانی و هم مکانی • اقتصاد محوری • قابلیت همکاری و – کاربردهای متاورس بطور قطع متاورس کاربردهای مختلفی در زندگی بشر خواهد داشت. توانایی های بالقوه زیادی که می توان در جهت ارتقا عملکرد و راندمان در زمینه های مختلف از آن استفاده نمود. این قابلیت ها می تواند ما را به دنیای مجازی جذابی برده و تجربه های منحصر به فردی را برای ما به ارمغان بیاورد. برخی کاربردهایی که می توان به آن اشاره نمود شامل موارد زیر است. • متاورس پزشکی و سلامت •متاورس علمی و آموزشی • متاورس تفریحی و سرگرمی • متاورس تجاری و خرید • متاورس فرهنگی و هنری • متاورس گردشگری متاورس نظامی ز – آینده متاورس به نظر من متاورس به سبب برخورداری از توانایی های متعدد، آینده روشنی دارد. پیشرفت متاورس روی بهبود فناوری های واقعیت مجازی متمرکز شده است که سبب غوطه ور شدن کاربران در فضای مجازی می شود. هم اکنون غول های فناوری جهان مانند متا و مایکروسافت توجه ویژه ای به این فناوری دارند؛ از تصمیمات ویژه متا برای پیشرفت در زمینه متاورس می توان به خرید شرکت های تولید کننده قطعات هدست های واقعیت مجازی، شرکت های نرم افزاری فعال در زمینه واقعیت مجازی و استودیوهای بازی سازی فعال در زمینه ساخت بازی های واقعیت های مجازی اشاره نمود. شرکت Imagineoptix و شرکت Scape از این شرکتها محسوب می شوند. مایکروسافت نیز با خرید شرکت ActivisionBlizzard به قیمت ۶۸ میلیارد دلار می خواهد در حوزه استفاده از قابلیت های متاورس در زمینه بازی سازی پیشرفت کند. از طرف دیگر دو غول تراشه سازی جهان یعنی Intel و Nvidia شرکت های مطرح در گسترش متاورس هستند، حتی برندهای معروف لباس، کیف و کفش هم مانند Nike و Gucci و Balenciaga و Louis Vuitton نیز درحال فروش لباس و کیف های الکترونیکی هستند. ح – طرح چند مسأله و پاسخ آن ۱ – باتوجه به پیشرفت فوق العاده فناوری متا در سطح جهان، آیا امروز راجع به متاورس اجماع جهانی وجود دارد؟ پاسخ به این پرسش منفی است. چونکه هنوز فناوری متاورس نزد افکار عمومی در هاله ای از ابهام است، از طرفی هم شرکت های فناوری رقیب متاورس مانند Neuralink که ایلان ماسک آنرا مدیریت می کند معتقد می باشد آینده در اختیار متاورس نیست بلکه به نیورالینک متعلق می باشد که مبتنی بر کارهای عصب شناختی است. بدین طریق که یک تراشه کوچک در مغز شما کار می گذارند و می توانید با آن به یاد گیری مشغول شوید. بطورمثال اگر بخواهید زبان جدیدی را یاد بگیرید، آنرا در تراشه مغز خودتان آپلود می کنید. این فناوری روی علوم شناختی و نورون های مغزی کار می کند تا مغز را متحول سازد. در این فناوری همین طور می توانید از مغزتان نسخه پشتیبان بگیرید. اینها ایده ها و آرزوهای صنعت فناوری های عصب شناختی است که رقیبی برای متاورس شمرده می شود. ۲ – آیا متاورس سبک زندگی و هویت جوامع بشری، به خصوص جامعه ایرانی را تغییر خواهد داد؟ پاسخ این سوال مثبت است. امروز ما در سبک زندگی به جهت نیاز به تکنولوژی های نوین، گرفتار جبر تکنولوژیهای جدید هستیم. فرهنگ ایرانی ما نزدیک یک قرن است در نظام و جبر فناوری های غرب به سر می برد و هیچ وقت نتوانسته در این اکوسیستم، خود آغازگر و مولد فناوری باشد و حتی موفق شود پتانسیل های فنی استفاده و راه اندازی این تکنولوژی ها را فراهم و تکنولوژیهای جدید را در نظام زیست بوم جامعه ایرانی بازسازی، متناسب سازی و یا بومی سازی کند. من معتقدم زندگی سنتی انسان ها تغییر یافته و مفاهیم جدیدی مانند هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و متاورس طراحی و وارد زندگی ما شده است و ما خواسته یا ناخواسته از آن متأثر خواهیم شد. هم اکنون یکی از فاکتورهای مهم سردرگمی، دوگانگی، گم گشتگی های فرهنگی و بحران هویت در عصر مجازی و دو فضایی شدن جامعه، ناشی از عدم شناخت صحیح دنیای ناشناخته ها، نبود سیستم و برنامه های آموزشی، ضعف در بستر سازی فرهنگی و اجتماعی و عدم سرمایه گذاری لازم در زمینه تکنولوژی روز جهانی، برای مواجه با این پدیده است که متأسفانه از طرف دست اندرکاران نیز نادیده انگاشته شده است. ۳ – متاورس مقرر است چه اتفاقاتی در زندگی بشر ایجاد کند؟ متاورس انتقال به جهان دوم و زندگی کردن در جهان مجازی بصورت واقعی با احراز مالکیت وابسته به کاربر و نه وابسته به پلت فرم است. متاورس خروج از نرم افزارهای بزرگ شبکه های اجتماعی به محیط فضای خودم یا باغ محصور WalledGarden با رویکرد احراز مالکیت داده برای کاربران است. هویت های دیجیتال در متاورس مانند هویت فیزیکی بدن انسان منحصر به فرد است، در حقیقت پروتکل ها و ماژول ها شناسایی و ساخته می شوند و بر این اساس در متاورس هویت کاربران در دست خودشان است و به صورتی خود مختاری دارند، بدین معنا که کاربران کنترل کامل روی اطلاعات هویتی خود داشته و نیازی به شخص ثالث برای تأیید هویت ندارند. اهمیت متاورس و شتاب بیش از پیش آن توسط شرکت های بزرگ فناوری شروع شده است و به زودی در همه جای جهان فراگیر و همه مردم جهان از مواهب علمی، آموزشی، تفریحی، تجاری و..... آن بهره مند خواهند شد.
نتیجه گیری متاورس امروز یک واقعیت اجتناب ناپذیر است، متاورس عرصه رقابت، همسان سازی و ظهور دو قلوهای آنالوگ و دیجیتال است، متاورس به لحاظ مفهومی یک پدیده جدید نیست بلکه تلاشی برای محقق کردن مفروضات جهان مجازی با نظام زمانی و مکانی رها شده از مفهوم خطی و یکجانشینی جهان فیزیکی است. امروز توسعه دنیای مجازی و متاورس به اندازه دنیای فیزیکی و واقعی اهمیت دارد، متاورس می تواند در آینده فرهنگ جهانی و به تبع آن مشاغل و کارهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و حتی سیاسی جوامع بشری را بازآفرینی کند. جوامع بشری و نظامات حکومتی لاجرم باید همسو با توسعه تکنولوژی و پیشرفت های فناوری، با کسب دانش و مهارت، تدوین استراتژی مناسب و همین طور سرمایه گذاری همه جانبه، با فضای به وجود آمده مواجه و زمینه های لازم را در ایجاد و گسترش زیرساخت های فناورانه و همین طور ایجاد مشاغل جدید در فضای جدید را فراهم و آنرا مدیریت کنند. مقاومت در مقابل تکنولوژی، موفقیتی را در پی نخواهد داشت؛ امروز ضروریست جامعه علمی و دانشگاهی کشور قوانین و زمینه های فناورانه و حقوقی لازم را برای این فضا فراهم آورند. پاورقی ۱ - نظریه عصر مجازی بعنوان چهارمین موج تغییر جوامع و تاریخ بشر پس از سه عصر کشاورزی، عصر صنعت و عصر ارتباطات برای نخستین بار در جهان در سال ۱۳۷۲ توسط دکتر علی اکبر جلالی عنوان شد. منابع و ماخذ ۱ - روابط عمومی متاورس تألیف مهدی باقریان
۲ – دیدگاه های پرفسور عاملی در کنفرانس بین المللی روابط عمومی ایران - شارا
۳ – نظرات پرفسور جلالی پیرامون توسعه دنیای مجازی - جهاد دانشگاهی * مدرس و پژوهشگر روابط عمومی و علوم ارتباطات
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب