جوان ترین و قدیمی ترین سیاره های منظومه شمسی کدام اند؟
رهاتل: دانشمندان روش های مختلفی برای تعیین سن سیاره ها دارند، اما این که کدام سیاره ها ابتدا شکل گرفتند هنوز جای بحث دارد.
به گزارش رهاتل به نقل از خبر آنلاین و بر طبق گزارش زومیت، حدود ۴٫۶ میلیارد سال پیش، یک ابر کیهانی فرو ریخت و زمینه تشکیل منظومه شمسی را فراهم نمود. سپس یک سحابی با گرانش قوی شکل گرفت و تولد خورشید را شروع کرد. اما بعد از آن، جزییات تشکیل سیاره ها هنوز مورد بحث است.
با وجود روشهای فنی پیشرفته ای مانند سنجش مواد آلی از فضا، سفرهای گوناگون به ماه و فرستادن کاوشگر به مریخ، دانشمندان هنوز از ترتیب دقیق تولد سیاره ها مطمئن نیستند. علاوه براین، چندین نظریه رقیب برای توضیح ترتیب تشکیل سیاره ها وجود دارد.
مایکل میر، رییس بخش نجوم دانشگاه میشیگان، به لایوساینس اظهار داشت: «تعیین زمان در فضا کار ساده ای نیست و یکی از دشوارترین مسایل در نجوم به حساب می آید.»
چگونگی تشکیل سیاره ها پذیرفته ترین توضیح برای تشکیل هشت سیاره منظومه شمسی، نظریه «تجمع ذرات» است. بر طبق این نظریه، ذرات کوچک گاز و غبار به یکدیگر برخورد می کنند و به هم می چسبند؛ درنتیجه گرانش خودرا می افزایند و با گذر زمان بزرگ می شوند.
نظریه ای مشهور چنین بیان می دارد که سیاره های بزرگ گازی ابتدا شکل گرفتند و در مناطق دورتر از خورشید قرار داشتند. با بزرگ تر شدن، این سیاره ها به سوی بیرون رفتند و فضای کافی برای تشکیل سیاره های سنگی و زمین مانند نزدیک تر به خورشید فراهم کردند.
پروسه تولد سیاره های سنگی میلیونها سال پس از تشکیل سیاره های گازی رخ داد. میِر توضیح می دهد: «برای تشکیل غول گازی مانند مشتری، باید گاز کافی موجود باشد. اگر پروسه تشکیل سریع شروع نشود و گاز از بین برود، نمی توان غول گازی ساخت. بنابراین تصور می نماییم سیاره های گازی اول از تمامی شکل گرفتند.»
نظریه ای دیگر به نام «مدل ناپایداری جریانی» دیدگاه متفاوتی ارائه می کند. این نظریه بیان می کند که سیاره ها می توانند بطور خودبه خود جمع شده و ترتیب تشکیل متفاوتی ایجاد کنند. کاوی بورلینا، استاد علوم سیاره ای در دانشگاه پردو می گوید امکان دارد اول سیاره های سنگی مانند زمین، مریخ، زهره و عطارد شکل گرفته باشند. سپس وقتی گاز موجود در منظومه شمسی به اتمام رسید، دیگر امکان تشکیل سیاره های غول پیکر گازی مانند مشتری و زحل وجود نداشت. پس از آن، روند تشکیل سیاره ها بدون نظم مشخص ادامه یافته و سیاره ها بصورت نامنظم و تصادفی شکل گرفته اند.
تعیین سن سیاره ها گایا استاکی دِ کوای، دانشمند سیاره ای در موسسه فناوری ماساچوست می گوید: «دو روش متفاوت برای تعیین سن سیاره ها وجود دارد. برخی سن سیاره را برمبنای منشأ آن می سنجند و برخی دیگر روی سن سطح سیاره تمرکز می کنند.» او می گوید سطح سیاره می تواند خیلی قدیمی باشد و سال ها بدون تغییر باقیمانده باشد، یا اگر هنوز فعالیتهایی مانند حرکت صفحات زمین یا فوران آتشفشان در آن ادامه داشته باشد، خیلی تازه و جوان باشد.
یکی از روش های معمول برای تعیین سن سیاره ها، شمارش دستی دهانه ها روی سطح است. از این منظر، زمین می تواند جوان ترین سیاره محسوب شود، برای اینکه سطح آن پیوسته درحال تغییر است و بعد از آن زهره و مریخ قرار می گیرند.
محدودیت های روش های فعلی موجب می شود سن هر سیاره فقط تقریبی باشد. حتی خطای کوچک می تواند به میلیونها سال اختلاف در تاریخ جهان منجر شود. بنابراین دانشمندان بازهم درحال جمع آوری داده ها برای ایجاد جدول زمانی دقیق تری هستند. بورلینا می گوید برای درک دقیق تر تاریخچه و پروسه تشکیل سیاره ها، دانشمندان نیاز دارند که نمونه هایی از خاک و سنگ آنها را به زمین بیاورند و تحلیل کنند. انجام این کار در بعضی سیاره ها یا قمرها دشوار می باشد، اما نمونه هایی که حال روی مریخ هستند و دستیافتن به آنها امکان دارد، می توانند اطلاعات مهمی درباره ی چگونگی تشکیل سیاره ها به ما بدهند.
منبع: رهاتل
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان رهاتل در مورد این مطلب