گزارش رهاتل؛
پیشرفت شبكه ملی اطلاعات ۳۰ درصد ارزیابی شد
به گزارش رهاتل با گذشت ۱۵سال از تعریف اولیه شبکه ملی اطلاعات و ۷ماه بعد از ابلاغ سند طرح کلان و معماری این شبکه، مرکز ملی فضای مجازی درتازه ترین گزارش خود میزان پیشرفت این ابرپروژه ملی را ۳۰ درصد عنوان نمود.
خبرگزاری مهر؛ گروه دانش و فناوری؛ معصومه بخشی پور: بحث بر سر میزان پیشرفت شبکه ملی اطلاعات میان وزارت ارتباطات بعنوان مجری این پروژه و مرکز ملی فضای مجازی و اعضای شورایعالی فضای مجازی بعنوان ناظر و سیاستگذاران فضای مجازی کشور در سالهای اخیر بارها تکرار شده است. اما آنچه که کاملاً واضح است این بوده که صرفنظر از اعداد و ارقامی که در بعضی مواقع بر پیشرفت ۹۰ درصدی این پروژه تاکید داشته، اما شبکه ای که استقلال کشور را در زیرساخت اصلی فضای مجازی فراهم آورد و خدمات دولت و خدمات پایه به مردم را باکیفیت و سرعت مناسب عرضه کند دیده نمی گردد.
در این شبکه هنوز برای مباحث در ارتباط با پیام رسان ها و شبکه های اجتماعی که این روزها یکی از پر چالش ترین موضوعات فضای مجازی کشور است هم چاره ای عرضه نشده است.
در سالهای اخیر همواره عملکرد وزارت ارتباطات دولت دوازدهم بعنوان مجری شبکه ملی اطلاعات با انتقادات بسیاری همراه بوده و گفته می شود که این وزارت خانه طی سالهای گذشته عزم جدی در پیاده سازی و عملیاتی کردن این شبکه و اجرای کامل تکالیف در ارتباط با آن به کار نگرفته است.
مطابق برآورد مرکز پژوهش های مجلس، دولت های مختلف طی ۱۴ سال گذشته (سال ۸۴ تا سال ۹۸) حدود ۱۹ هزار میلیارد تومان برای شبکه ملی اطلاعات هزینه کرده اند اما با این وجود ابعاد اجرایی شدن این پروژه ملی هنوز کامل نشده است.
به همین دلیل شورایعالی فضای مجازی در نیمه دوم سال ۹۹ معماری و طرح کلان شبکه ملی اطلاعات را ترسیم و سند آنرا به تمامی دستگاههای متولی ابلاغ نمود. علیرغم این طرح، پیشبینی می شد که موتور شبکه ملی اطلاعات مطابق با اهداف عملیاتی در نظر گرفته شده برای آن، روشن شود اما با گذشت بیشتر از ۷ ماه از ابلاغ این سند و در ایام پایانی عمر دولت دوازدهم، مرکز ملی فضای مجازی عملکرد وزارت ارتباطات را برای اجرای اهداف این سند، تأیید نمی نماید.
با گذشت بیشتر از ۷ ماه از ابلاغ این سند و در ایام پایانی عمر دولت دوازدهم، مرکز ملی فضای مجازی عملکرد وزارت ارتباطات را برای اجرای اهداف این سند، تأیید نمی کند سرانجام تلاش دولت به پیشرفت ۳۰ درصدی منجر شد
مطابق با اهداف طرح کلان شبکه ملی اطلاعات، تا آخر سال ۱۴۰۰ باید خدمات پایه کاربردی داخلی به صورت کامل تأمین شوند. توسعه پیام رسان های اجتماعی بومی تا رسیدن به ظرفیت ۵۰ میلیون کاربر فعال و هم ایجاد و توسعه مرورگر بومی، جویشگر داخلی، سیستم عامل داخلی موبایل و رایانامه داخلی به وزارت ارتباطات محول شده است.
اسفندماه ۹۹ امیر ناظمی معاون وزیر ارتباطات در گزارش رهاتل به نقل از مهر، از عرضه گزارش جدیدی در مورد پیشرفت شبکه ملی اطلاعات به مرکز ملی فضای مجازی اطلاع داد و اظهار داشت: تا آخر دولت، وزارت ارتباطات زیرساخت شبکه ملی اطلاعات را تکمیل می کند.
وی با عنایت به تفاوت هایی که در گزارش میزان پیشرفت این شبکه مطرح است، اظهار داشت: ما گزارشی از میزان پیشرفت شبکه ملی برای دوستان ارسال کردیم و منتظر نتیجه ارزیابی مرکز ملی فضای مجازی هستیم. ادعای ما این بوده که ۸۰ درصد در این پروژه پیشرفت وجود داشته است اما نظرات دیگری هم در این راستا از جانب برخی دوستان عنوان شد. در نهایت به این جمع بندی رسیدیم که باقی مانده تکلیفمان را هم ارزیابی نماییم. الان از دید ما ۲۰ درصد از تکالیف باقی مانده است.
در این راستا ابوالفضل روحانی معاون مرکز ملی فضای مجازی در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد جدید ترین اقدامات نظارتی این مرکز در مورد پیاده سازی اهداف شبکه ملی اطلاعات و ادعای وزارت ارتباطات در خصوص عرضه گزارش پیشرفت این طرح توضیح داد.
وی اظهار داشت: مهم ترین ابزار در سنجش پیشرفت هر پروژه ای، معماری و طرح عملیاتی آن پروژه است. وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات موظف بود که نسبت به تدوین طرح عملیاتی شبکه ملی اطلاعات اقدام لازم را انجام دهد. با این وجود تاکنون، به جز مجموعه ای از پروژه های پیشنهادی، طرحی برای توسعه شبکه ملی اطلاعات عرضه نداده است.
روحانی در پاسخ به این سؤال که این طرح باید تا چه تاریخی تدوین و عرضه می شد، افزود: بر مبنای ابلاغیه های مربوطه، این طرح باید ۲ ماه پس از عرضه سند طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات عرضه می شد. یعنی قاعدتاً باید تا خردادماه ۱۳۹۹ این کار صورت می پذیرفت. البته اگر زمان ابلاغ نسخه نهایی سند طرح کلان و معماری را بعنوان مبدا زمانی در نظر بگیریم، این طرح باید تا آذرماه سال قبل عرضه می شد که متأسفانه انجام نشده است.
معاون مرکز ملی فضای مجازی در پاسخ به این سؤال که آخرین گزارش پیشرفت شبکه ملی اطلاعات در چه تاریخی برای مرکز ملی فضای مجازی ارسال شده و ارزیابی شما از آن گزارش، چه میزانی از پیشرفت را برای شبکه ملی اطلاعات تأیید می کند، عنوان کرد: آخرین گزارش در فروردین ماه به دست ما رسید و مورد ارزیابی قرار گرفت. ما در شهریورماه سال قبل اعلام کردیم که پیشرفت کلی شبکه ملی اطلاعات بیشتر از ۲۵ درصد نیست. بعد از این گزارش میزان پیشرفت کار سنجش مجدداً انجام و حدود ۳۰ درصد پیشرفت محاسبه شد.
وی اظهار داشت: البته تاکید می کنم که تا زمان عرضه طرح توسعه شبکه، امکان سنجش دقیق وجود ندارد. ولی احتمال این که بعد از عرضه آن طرح، میزان پیشرفت از این عدد بیشتر باشد، وجود ندارد.
نظارتی که مؤثر نیست
روحانی در مورد این که چرا نظارت مرکز ملی فضای مجازی بر مصوبات شورایعالی بخصوص مصوبات در ارتباط با شبکه ملی اطلاعات آنچنان که باید اعمال نمی گردد، تصریح کرد: اگر منظور شما این است که آیا مرکز ملی بر حسن اجرای مصوبات شورایعالی فضای مجازی نظارت دارد؟ پاسخ مثبت است. مرکز ملی فضای مجازی بر اجرای تمامی مصوبات اهتمام ویژه دارد و مقامات مسئول را به صورت دوره ای در جریان کم و کیف پیشرفت اقدامات قرار می دهد.
وی افزود: اما اگر سوال شما این است که آیا نظارت مرکز ملی بر پیشرفت مصوبات مؤثر است؟ پاسخ مثبت نیست و مهم ترین دلیل آن نیز، الزامی نبودن اجرای مصوبات شورایعالی فضای مجازی و فقدان ضمانت اجرایی لازم برای شأن نظارتی این مرکز است.
به گفته معاون مرکز ملی فضای مجازی، عدم اجرا یا اجرای با تأخیر و یا اجرای ناقص مأموریت ها، مسئولیتی برای دستگاههای متولی به دنبال ندارد و این ضعف قانونی باید از راه مجلس برطرف شود.
در هیچکدام از اهداف شبکه ملی اطلاعات موفق نبودیم
وی درباره میزان تحقق اهداف مد نظر در شبکه ملی اطلاعات همچون افزایش میزان ترافیک داخلی عنوان کرد: باید تصریح کنم که از اهداف عملیاتی سند طرح کلان و معماری که باید تا سال ۱۴۰۰ محقق می شدند، در هیچ کدام موفق نبوده ایم. بخشی از این اهداف، استقرار کامل خدمات پایه کاربردی است که بخش عمده ای از ترافیک کشور را هدایت می کنند.
از اهداف عملیاتی سند طرح کلان و معماری که باید تا سال ۱۴۰۰ محقق می شدند، در هیچ کدام موفق نبوده ایم. بخشی از این اهداف، استقرار کامل خدمات پایه کاربردی است که بخش عمده ای از ترافیک کشور را هدایت می کنند روحانی اضافه کرد: طبیعتاً تا زمان تحقق کامل این خدمات، نباید انتظار تغییر شگرف در نسبت ترافیک داخل و خارج داشته باشیم و عمده ترافیک در سبد مصرفی کاربران، متعلق به خدمات خارجی و ترافیک خارجی خواهد بود.
چالش های یک پروژه ۱۵ ساله
حسین زیبنده دانشجوی دکتری حکمرانی فضای مجازی و پژوهشگر هسته خط مشی فضای مجازی مرکز رشد دانشگاه امام صادق (ع) هم در همین زمینه در گفتگو با خبرنگار مهر، می گوید: به نظر می آید در عرصه فنی فضای مجازی مهم ترین مسئله شبکه ملی اطلاعات است که شاید حدود سیزده سال است که این مسئله مطرح شده و در اسناد مختلف و در سیاست های مختلف هم بر آن تاکید شده اما هنوز در این حوزه ناکامی هایی وجود دارد.
وی اظهار داشت: در حالیکه سالیان سال است که در عرصه فنی زیرساختی شبکه ملی اطلاعات وظایف اصلی وزارت ارتباطات مورد تاکید قرار گرفته اما در منازعات سالهای اخیر، برآوردها از پیشرفت نه چندان مناسب این شبکه حکایت دارد و توسعه پهنای باند اینترنت بین الملل به اسم شبکه ملی اطلاعات در واقع چالشی است که پیش روی این شبکه قرار دارد.
زیبنده ضمن اشاره به این که در این عرصه دو سند خیلی خوب و فاخر همچون سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات و طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات بعنوان مصوبات شورایعالی فضای مجازی وجود دارد، افزود: این مصوبات تکلیف سیاست گذاری را به صورت خوب و مناسب ادا کرده و بنابراین بیشتر از این نباید روی بحث سیاست گذاری این پروژه کار کرد؛ بلکه باید تمام توان و تلاش و جد و جهد را برای پیاده سازی و عملیاتی سازی شبکه ملی اطلاعات به کار گرفت.
ناکامی وزارت ارتباطات به علت پرداختن به امور غیر وظیفه ای
این پژوهشگر هسته خط مشی فضای مجازی مرکز رشد دانشگاه امام صادق تصریح کرد: از شبکه ملی اطلاعات آنچه که مد نظر است رسیدن به امنیت، کیفیت و سرعت در ارتباطات و همینطور عرضه خدمات پایه ای مثل جستجوگر بومی، شبکه های اجتماعی، رایانامه، سرویسهای احراز هویت و این چنین مسائلی است که باید در برنامه وزارت ارتباطات بعنوان مجری این پروژه قرار گیرد.
وی با اشاره به اینکه این پروژه ها باید ذیل بحث فنی زیرساختی شبکه ملی اطلاعات مطابق با دو سند مصوب شورایعالی فضای مجازی قرار گیرد، تصریح کرد: در حالیکه دولت دوازدهم در اجرای این پروژه ها ناکام ماند دولت آینده باید سراغ پیاده سازی این زیرساخت ها برود.
زیبنده افزود: به منظور تأمین امنیت، کیفیت، سرعت و عرضه خدمات در فضای مجازی که در ذیل شبکه ملی اطلاعات تعریف شده، باید سراغ زیرساخت عرضه خدمات پایه مثل جستجوگر بومی و شبکه های اجتماعی و رایانامه برویم که در مدل مفهومی شبکه ملی اطلاعات به آنها اشاره شده است. به صورت کلی باید سراغ زیرساخت عرضه خدمات جدیدی که در حوزه فضای مجازی مطرح می شود برویم و نیاز کاربران را در تأمین زیرساخت به رسمیت بشناسیم.
وی اظهار داشت: این نیاز همان زیرساخت گردش با کیفیت داخلی ترافیک و سرعت مناسب در انتقال اطلاعات است که مجموع این ها را باید در بحث شبکه ملی اطلاعات پیگیری کرد.
دانشجوی دکتری حکمرانی فضای مجازی ضمن اشاره به بررسی عملکرد وزارت ارتباطات در توسعه شبکه ملی اطلاعات تصریح کرد: یکی از علل ناکامی ورود وزارت ارتباطات به حوزه های غیر وظیفه ای مثل محتوای کودک و نوجوان یا بحث استارت آپ ها و اقتصاد دیجیتال بود. مباحثی که به صورت اصولی و مبنایی جزو وظایف وزارت ارتباطات نبود.
وی با تکیه بر این که وزارت ارتباطات وظیفه ایجاد زیرساخت ها برای توسعه این خدمات را دارد، اظهار داشت: نتیجه پرداختن به امور غیر وظیفه ای، در واقع بازماندن از امور وظیفه ای و توسعه زیرساخت هایی مثل شبکه ملی اطلاعات است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب